Fejtoni: Një tregim serbo-shqiptar: Lufta në Kosovë dhe paralajmërimi për fundin e dramës jugosllave (pjesa 18)

Para, dhe posaçërisht pas vdekjes së Josip Brozit, pakënaqësia e shqiptarëve të Kosovës me vendimet e autoriteteve nga Beogradi u rrit gjithnjë e më shumë.  Pas trazirave të para më 11 Mars dhe 3 Prill 1981 dhe kërkesave që krahina të bëhet republika e shtatë, që nga viti 1991, kur qeveria e Millosheviçit shfuqizoi statusin e autonomisë së Kosovës, situata është përkeqësuar në mënyrë dramatike.

Situata e përgjithshme në Kosovë, e nxitur nga konfliktet dhe luftërat e mëparshme në Slloveni, Kroaci dhe Bosnjë dhe Hercegovinë, ka marrë përmasa që autoritetet e Beogradit nuk kanë arritur t’i kontrollojnë.

Veprimet e Millosheviqit, me të cilat ai u ngjit në piramidën e pushtetit, dhe veçanërisht ngjarja në Fushë Kosovë, në prill 1987, kur iu drejtua serbëve para Shtëpisë së Kulturës, shqiptoi fjalinë e famshme: “Askush nuk lejohet t’ju rrahë ”

Shqiptarët u përgjigjën duke formuar Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), e cila synonte të sulmonte civilët serbë, ushtrinë dhe policinë.  Konfliktet në 1998 dhe 1999 u përshkallëzuan në një luftë të hapur, të cilën bashkësia ndërkombëtare e dënoi veçanërisht pas një përplasje të përgjakshme në të cilën e gjithë familja e Adem Jasharit u vra më 5 mars në fshatin Prekaz dhe masakrës së Reçakut ndaj 45 civilëve shqiptarë më 15 janar 1999.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian akuzuan Serbinë për përdorim të tepruar të forcës dhe Grupi i Kontaktit të Londrës i dha Millosheviçit 10 ditë kohë për të tërhequr njësitë speciale nga Kosova dhe për të pezulluar veprimet kundër popullatës civile.

Atij gjithashtu iu kërkua ndërmjetësim ndërkombëtar në zgjidhjen e konfliktit, por ai, në bashkëpunim me Vojislav Sheshelin organizoi një referendum në të cilin qytetarët e Serbisë, me 95 5, refuzuan të “ndërhyjnë vendet e tjera në marrëdhëniet tona”.  Pastaj më 13 tetor 1998, pasoi marrëveshja e Millosheviçit me negociatorin amerikan Richard Holbrooke.

Të dy palët ranë dakord të tërheqin një pjesë të ushtrisë dhe forcave të policisë nga Kosova dhe të dërgojnë 1,300 vëzhgues nga Organizata për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë (OSBE), të kryesuar nga diplomati amerikan Ëilliam Ëalker.  Në të njëjtën kohë, Organizatës së Aleancës së Veri-Atlantike (NATO) iu dha detyra e kontrollit të veprimtarive ushtarake nga ajri.  Në të njëjtën kohë, Beogradi po merrte vazhdimisht kërcënime të ndërhyrjes ushtarake nga vendet anëtare të NATO-s.

Të dhënat për pasojat e luftës në Kosovë, numrin e viktimave, lëndimet dhe dëmet materiale, nuk u njoftuan asnjëherë.  Sipas disa shifrave të pakonfirmuara, 659 ushtarë, 3,412 pjesëtar policie dhe më shumë se 4,000 pjesëtarë të UÇK-së u vranë në Kosovë.  Gjithashtu, sipas të dhënave nga “Libri i Kujtimit të Kosovës” i botuar nga Fondi për të Drejtën Humanitare nga Beogradi, gjatë dhe menjëherë pas luftës, 10,317 civilë u vranë ose u zhdukën në Kosovë, nga të cilët 8,676 shqiptarë, 1,196 serbë dhe 445 romë, goranë , boshnjakë dhe anëtarë të kombësive të tjera.

Vijon…

Autor: Radoman Iriq

( Ky tekst nuk pasqyron pikëpamjet e redaksisë së FOLonline)