Në fillim të vitit 2001, kur konflikti po merrte vrull, qeveritë e Serbisë dhe Jugosllavisë po përballeshin me një sprovë të vështirë si para qyte
Në fillim të vitit 2001, kur konflikti po merrte vrull, qeveritë e Serbisë dhe Jugosllavisë po përballeshin me një sprovë të vështirë si para qytetarëve të tyre ashtu edhe para bashkësisë ndërkombëtare. Në rrethana të tilla, më 6 shkurt 2001, Qeveria e Serbisë solli “Planin dhe Programin për Zgjidhjen e Krizave në Komunat e Bujanocit, Preshevës dhe Medvegjës”. Të nesërmen, “plani i Çoviqit”, siç u quajt më vonë ky dokument, u pranua nga Qeveria Federale.
Nebojsha Çoviq, kryetar i Trupit Koordinues, e paraqiti këtë plan për publikun në një tubim të madh në Beograd të organizuar nga Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut, në mënyrë që të parandalonte ndarjet “e brendshme”, dhe spekulimet.
Qeveria e DOS-it ka vendosur për këtë, si programin e vetëm të mundshëm për zgjidhjen e krizës me mjete paqësore. Për këtë qëllim, në të njëjtën kohë, ai ka vendosur bashkëpunim të ngushtë me NATO-n, dmth. KFOR-in, i cili u mbështet nga BE-ja dhe SHBA-të. Në të njëjtën kohë, roli aktiv i ndërmjetësimit u është besuar OSBE-së dhe KB-së.
Një rol të rëndësishëm në atë kohë luajti William Montgomery, ambasadori amerikan në Beograd, i cili mbështeti këtë plan dhe tha se bashkësia ndërkombëtare duhet të ndihmojë Jugosllavinë në zgjidhjen e krizës dhe sigurimin e paqes në rajon.
Ky Plan i Zgjidhjes së Krizës shpreh një vendosmëri të vendosur për të zgjidhur krizën në jug të Serbisë me mjete paqësore dhe mjete politiko-diplomatike, përmes dialogut midis përfaqësuesve të Republikës së Serbisë dhe Republikës Federale të Jugosllavisë nga njëra anë dhe pjesëtarëve të UÇPMB-së nga ana tjetër.
Masat e marra nga autoritetet për zgjidhjen e krizës janë të përcaktuara qartë, të ndara në tre grupe, dhe të gjitha në kohën e duhur. Thelbi i tyre ishte në vijim:
-integrimi i shqiptarëve në sistemin politik të vendit, duke respektuar të drejtat e tyre civile dhe njerëzore në përputhje me standardet evropiane;
– vendosja e paqes në rajon dhe gatishmëria e forcave të sigurisë për të mbrojtur qytetarët dhe pronën e tyre, dhe
– zhvillimin ekonomik dhe shoqëror të komunave të Bujanocit, Preshevës dhe Medvegjës në përputhje me projektet e tyre.
Programi thekson se kjo çështje është me interesin më të lartë shtetëror për RFJ-në dhe Republikën e Serbisë dhe se zgjidhja e kërkon një qasje të unifikuar të të gjithë faktorëve shtetërorë dhe politikë, shprehur në një strategji të unifikuar shtetërore e cila përfshin:
– Zgjidhja e krizës në mënyrë paqësore me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të komunitetit kombëtar shqiptar dhe përfaqësuesve të bashkësisë ndërkombëtare;
– Gatishmëria e vazhdueshme e forcave të sigurisë për të mbrojtur qytetarët, vendbanimet dhe komunikimet, për të parandaluar përhapjen e terrorizmit jashtë ZTS dhe për të kryer veprime anti-terroriste nëse është e nevojshme;
– Sigurimi i një shoqërie multietnike në rajon duke respektuar të gjitha të drejtat civile dhe njerëzore të shqiptarëve dhe duke ruajtur interesat themelore të serbëve në rajon, por edhe në Kosovë.
Ai gjithashtu parashikon se cilat organizata ndërkombëtare dhe mbi cilat detyra duhet të përfshihen në zgjidhjen e krizës (KFOR, UNMIK, EUMM, UNHHCR, OSBE, NATO, komisionet monitoruese, organizatat humanitare), regjimin e lëvizjes së tyre dhe mundësinë e hapjes së zyrave në Preshevë , Bujanoc dhe Beograd.
Programi fton shqiptarët në dialog dhe një propozim për përfaqësuesit ndërkombëtarë për ta mbështetur dhe ndërmjetësuar atë. Përfaqësuesit e shqiptarëve dhe bashkësisë ndërkombëtare i pranuan propozimet, ndërsa anëtarët e UÇPMB hodhën poshtë “planin e Çoviqit”.
Vijon…
Autor: Radoman Iriq
( Ky shkrim nuk paraqet pikëpamjet e FOLonline)
COMMENTS