Në kapitullin e tretë të pjesës së parë të fejtonit, do të merremi me ato ngjarje të krizës jugosllave që më së shumti reflektonin në situatën dhe
Në kapitullin e tretë të pjesës së parë të fejtonit, do të merremi me ato ngjarje të krizës jugosllave që më së shumti reflektonin në situatën dhe kushtet në jug të Serbisë. Ne do të fillojmë me formimin e UÇK-së dhe luftën në Kosovë, përmes Rambujesë dhe bombardimeve të NATO-s, dhe do të përfundojmë me Marrëveshjen e Kumanovës, Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të KB dhe formimin e UÇPMB-së.
Çelësi për të kuptuar konfliktin
Konflikti i armatosur në Serbinë e Jugut, në komunat e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës, përfshiu shqiptarë të armatosur të mbledhur në Ushtrinë Çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanovcit (UÇPMB) nga njëra anë, dhe anëtarët e policisë serbe dhe ushtrisë jugosllave në anën të tjera. Karakteri, profili, fuqia shkatërruese dhe pasojat e konfliktit serbo-shqiptar, i cili, me një intensitet më të madh ose më të vogël, zgjati që nga fillimi i bombardimeve të NATO-s më 24 Mars 1999 deri në hyrjen e Forcave të Përbashkët të Policisë dhe Ushtrisë në Zonën e Sigurisë Tokësore (TS) më 31 maj 2001, përcaktoi katër ngjarjet e mëposhtme:
E PARA – shpërbërja e Jugosllavisë në vitet 1990, e cila sinjalizoi jo vetëm konfliktin serbo-shqiptar;
E DYTA – Referendumi i shqiptarëve nga marsi 1992, i cili nënvizoi problemet e komunitetit kombëtar shqiptar dhe paraqiti aneksimin e një pjese të territorit të Serbisë në krahinën e Kosovës;
E TRETA – lufta në Kosovë e cila, me viktima dhe shkatërrime të mëdha, zgjati nga Prilli 1996 deri në fund të bombardimeve të NATO-s në Qershor 1999, dhe
E katërta – bombardimi i Jugosllavisë nga 19 anëtare të NATO-s pa miratimin e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, i cili do të çojë në ndryshime drastike gjeopolitike dhe ekonomike në Gadishullin Ballkanik.
Të gjitha ngjarjet e tjera, secila në mënyrën e vet, vetëm i shtuan zaret që i mungonin këtij mozaiku lufte në Ballkan. Ato janë:
Themelimi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) përkatësisht më 1993 dhe 1994;
Negociatat në Konferencën e Paqes në Rambuje (Francë), 6 shkurt 1999;
Marrëveshja e Kumanovës, e cila i dha fund bombardimeve të NATO-s në Jugosllavinë më 9 Qershor 1999, themeloi Zonën e Sigurisë Tokësore (ZTS) dhe detyroi “kasapin Ballkanik” Slobodan Millosheviç të kapitullonte;
Formimi i Ushtrisë Çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanovcit (UÇPMB) nën patronazhin ndërkombëtar më 6 janar 2000;
Ofenziva e pjesëtarëve të UÇPMB-së 20/21 nëntor 2000, pas së cilës ZST, përkatësisht një zonë prej 450 km2, u vendos nën kontrollin dhe komandën e tyre të drejtpërdrejtë, dhe
Nënshkrimi i Deklaratës për Demilitarizimin (“Marrëveshja e Konçulit”) e 20 majit 2001, e cila, përmes bashkësisë ndërkombëtare, i dha fund konfliktit serbo-shqiptar.
Dhe, siç thamë në parathënien e Fejtonit, nuk ka dyshim se 20 maji 2001, është data më e rëndësishme në marrëdhëniet serbo-shqiptare në Serbi pas Sllobodan Millosheviçit, sepse ajo ditë i dha fund konfliktit midis shqiptarëve të armatosur dhe policisë serbe.
Vijon…
Autor: Radoman Iriq
( Ky shkrim nuk paraqet pikëpamjet e FOLonline)
COMMENTS